De wereld staat op een kantelpunt. Waar de afgelopen eeuwen werden gedomineerd door het Antropoceen – het tijdperk waarin menselijke activiteiten de planeet onomkeerbaar hebben veranderd – groeit nu de noodzaak om een nieuw hoofdstuk te omarmen: het Symbioceen. Deze term, geïntroduceerd door de Australische milieufilosoof Glenn Albrecht, staat voor een tijdperk waarin mens en natuur in harmonie samenleven. En het biophilic gedachtegoed zou hierin weleens een cruciale rol kunnen spelen als katalysator voor verandering.
Maar wat is het Symbioceen precies, en waarom is biophilic design die stap in de richting van dit nieuwe tijdperk?
Een tijdperk van harmonie
Het Symbioceen gaat over harmonie en wederkerigheid tussen mens en natuur. Het draait om samenwerkingen waarin we niet alleen nemen van de natuur, maar ook teruggeven. In plaats van vervuiling en uitputting, kijken we naar hoe we onze planeet kunnen herstellen en weer laten bloeien. Dit tijdperk wordt gekarakteriseerd door herstel, co-creatie en een diepere verbinding met de natuurlijke wereld. Geen ‘ik-tegen-de-wereld’-mentaliteit meer, maar een ‘wij-zijn-de-wereld’ mindset. Het doel is niet alleen om ecologische schade te beperken, maar om systemen te ontwerpen die een positieve impact hebben op het milieu. Het Symbioceen draait om een verschuiving van exploitatie naar samenwerking, van vervreemding naar verbondenheid.
Wat is Biophilic Design?
Biophilia betekend letterlijk “liefde voor het leven”, en is een ontwerpmethode die de natuurlijke wereld integreert in de gebouwde omgeving. Het richt zich op het herstellen van de band tussen mens en natuur door middel van architectuur, interieurontwerp en stedelijke planning. Dit kan variëren van het gebruik van natuurlijke kleuren, materialen en vormen tot het implementeren van groene daken, verticale tuinen en ruimtes die de biodiversiteit ondersteunen.
Hoe Biophilic Design de weg is naar het Symbioceen
1. Herstel van Verbondenheid
In het Symbioceen draait alles om een diepere verbondenheid tussen mens en natuur. Biophilic design biedt directe manieren om deze verbinding te herstellen. Denk aan het toevoegen van zicht op groen, daglichtoptimalisatie en goede luchtkwaliteit in gebouwen. Deze elementen brengen niet alleen rust, gezondheid en welzijn, maar herinneren ons ook aan onze intrinsieke afhankelijkheid van de natuur.
2. Duurzame Praktijken
Het Symbioceen vereist een shift naar circulaire en regeneratieve systemen. Biophilic design speelt hierin een sleutelrol door ontwerpen te promoten die minder energie verbruiken, minder afval produceren en materialen hergebruiken. Denk aan gebouwen die energie genereren, regenwater opvangen en het verminderen van de ecologische voetafdruk van gebouwen.
3. Verhoogd Bewustzijn
Door natuurlijke elementen tastbaar te maken in onze dagelijkse omgeving, verhoogt biophilic design ons bewustzijn over de waarde van ecosystemen. Een gebouw met een levende gevel of een interieur vol planten herinnert ons eraan dat we onderdeel zijn van een groter geheel. Dit bewustzijn is essentieel voor de mentaliteitsverandering die nodig is om het Symbioceen te realiseren.
4. Welzijn en Gezondheid
Een ander kenmerk van het Symbioceen is het streven naar welzijn – niet alleen van de planeet, maar ook van de mens. Biophilic design heeft bewezen een positief effect te hebben op mentale en fysieke gezondheid. Door natuurlijke lichtinval, gezonde materialen en groen toe te voegen, worden stressniveaus verminderd, creativiteit bevorderd en herstel versneld.
Oproep tot Actie
Het symbioceen roept ons op om ons ontwerpdenken te transformeren. Biophilic design biedt een concreet en toepasbaar raamwerk om deze visie te verwezenlijken. Het is niet slechts een trend in architectuur of interieurontwerp; het is een noodzakelijke stap in de evolutie van onze relatie met de planeet.
De opmars naar het Symbioceen vraagt om samenwerking tussen architecten, ontwerpers, beleidsmakers en gemeenschappen. Samen kunnen we steden en gebouwen creëren die niet alleen passen bij de behoeften van vandaag, maar ook bijdragen aan een duurzame, veerkrachtige toekomst.
Conclusie
Biophilic design is veel meer dan een ontwerpfilosofie; het is een beweging die symbool staat voor een nieuwe manier van leven. In een wereld die steeds meer geconfronteerd wordt met de grenzen van het Antropoceen, biedt het Symbioceen een hoopvolle toekomstvisie. Door biophilic design te omarmen, kunnen we de eerste stappen zetten naar een tijdperk van harmonie, balans en wederzijdse bloei. De keuze ligt in onze handen – laten we samen bouwen aan een wereld waarin mens en natuur in symbiose samenleven.
Spreekt deze toekomstvisie jou aan? Steun ons dan in onze missie en word lid van hét Nederlandse kennisplatform; de Biophilic Design Academy.
